Een slimme parkeerapp voor mensen met een beperking

‘Ontwikkel een digitaal scanbare parkeervoorziening met respect voor de privacy van mensen met een beperking. Met deze opdracht vanuit het NL DIGIbeter innovatiefonds is een innovatietraject gestart in samenwerking met de gemeenten Amsterdam, Haarlem en Leiden. Eén van de redenen voor gemeentes om dit innovatietrajact te starten was dat de papieren gehandicaptenparkeerkaart (GPK) digitalisering van de parkeerketen in de weg staat. De GPK bevat geen kenteken, waardoor er uitval ontstaat bij scanauto’s. Bovendien is de kaart erg fraudegevoelig. Dit is een probleem voor gemeentes, maar ook voor mensen die aangewezen zijn op de parkeervoorziening. Door het perspectief van de gebruikers te kiezen, konden we nóg een grote frustratie tackelen: de wirwar aan parkeerregels. Het resultaat? Het ontwerp van een slimme parkeerapp waarmee mensen met een fysieke beperking zonder gedoe op pad kunnen in Nederland.

In het innovatieteam hebben we een aanpak gevolgd waarbij de gebruiker centraal staat, van begin tot eind. Kwalitatief onderzoek heeft ons enorm geholpen bij het beter begrijpen van mensen met een beperking en ambtenaren, hun context en ervaringen. We hebben geleerd dat mensen met een GPK vaak allerlei zaken moeten uitzoeken voordat ze op pad gaan, op basis van niet altijd actuele informatie. De grootste knelpunten zijn: het verschil in beleid tussen gemeentes, (vrije) gehandicaptenplekken zijn lastig te vinden en ook de toegankelijkheid is een punt van zorg. Voor een rolstoelbus zijn veel plaatsen niet ruim genoeg; voor personen die vanuit een auto in een rolstoel overstappen is een parallelle, hoge stoep lastig. En een lantaarnpaal of het parkeerbord aan achter- of zijkant kan uitstappen belemmeren.

We hebben vier persona’s uitgewerkt, de belangrijkste waarden geadresseerd en de levensvatbaarheid getoetst van twee verschillende waardeproposities.De oplossingen zijn telkens getoetst met gebruikers en in verschillende iteraties steeds verder verbeterd. In 8 sprints van drie weken, hebben we zo’n 50 diepte-interviews gehouden met bestuurders, passagiers en mantelzorgers en meer dan 15 gesprekken gevoerd met experts in het parkeerdomein, van handhavers en vergunningverleners tot parkeerproviders. Het resultaat is een ontwerpvoorstel dat een oplossing biedt voor de (echte) problemen die gebruikers van een GPK ervaren.

De app die we hebben ontworpen lost meerdere knelpunten op in het gehandicaptenparkeren. De parkeerapp is laagdrempelig opgezet en kent drie niveaus van gebruik. Nudges worden ingezet om optimaal gebruik van de app te stimuleren. De basis (niveau 1) is dat geen enkele GPK-houder zich meer hoeft te verdiepen in de parkeerregels en tarieven van alle 352 gemeenten in Nederland. De app toont eenvoudig de plaatselijke regels, vooraf en ter plekke, en geeft slimme herinneringen. Dit voorkomt onnodige boetes en bezwaren. Parkeerders zien waar de gehandicaptenparkeerplekken zijn, en of ze vrij zijn. Zo komen ze niet meer voor nare verassingen te staan. Nooit meer rondjes rijden dus, op zoek naar een geschikte plek.

Wanneer de gebruiker zijn GPK koppelt aan de app (niveau 2), dan is dat een digitaal bewijs van het recht om te parkeren. Omdat de GPK digitaal is, is er geen risico dat de parkeerkaart uit de auto wordt gestolen. Moet er toch betaald worden voor een parkeerplaats? Dan kan dat via de app. Lekker makkelijk, zeker voor rolstoelgebruikers, die vaak moeite hebben met hoge betaalautomaten.

De app kent het parkeerbeleid van de afzonderlijke gemeentes en zorgt er voor dat gebruikers hier zo min mogelijk last van hebben. Door één overkoepelende vergunning in de app te downloaden (niveau 3), worden meerdere gemeentelijke vergunningen 'vrijgespeeld'. Dit vermindert de druk op vergunningverlening en zorgt voor meer efficiëntie.

Privacy, inclusiviteit (erbij horen) en rechtvaardigheid zijn belangrijke waarden voor gemeenten. Deze zijn ook het uitgangspunt van onze oplossing. Met name de waarden in de basislaag van de piramide zijn erg belangrijk: ‘gemak’ en ‘risico vermijden’. Als deze basisbehoefte in orde is, kun je zonder gedoe op pad: in alle vrijheid genieten van een uitje. De app draagt hier volledig aan bij. Een gedeelde waarde is ‘rechtvaardigheid’; zowel overheid als gebruikers hebben last van misbruik en fraude met GPK's en willen eerlijk gebruik van de voorzieningen voor mensen die ze echt nodig hebben.

Omdat dit project met overheidsgeld is bekostigd, vond het team het belangrijk in de openbaarheid te communiceren over aanpak, voortgang en resultaten. Alle onderzoeken, prototypen, presentaties en de laatste stand van zaken, zijn dan ook voor iedereen toegankelijk. Naast de 3-wekelijkse (online) sprint reviews hebben we ook een projectblog bijgehouden.

Soms komen innovaties niet verder dan de tekentafel. In dit geval gelukkig wel. Het Servicehuis Parkeer- en Verblijfsrechten (SHPV), het Gemeentelijk Netwerk voor Mobiliteit en Infrastructuur (GNMI) en de Rijksdienst Wegverkeer (RDW) hebben zich bereid getoond om de volgende stap te zetten en te zorgen dat deze app er komt.