Oplossingen voor ondernemers met belastingschuld na corona

Veel bedrijven die voor de coronacrisis prima draaiden, hebben nu een forse belastingschuld. Zij vrezen faillissement nu ze de uitgestelde belastingen alsnog moeten betalen. Die kosten komen bovenop de toch al snel stijgende lasten.

Het terugbetalen van opgebouwde schulden leidt tot problemen: stress en onduidelijkheid bij ondernemers en een piekbelasting bij de Belastingdienst. De vraag aan Informaat was dan ook tweeledig: Hoe kunnen we beleid en uitvoering voor afwikkeling van coronaschulden optimaal afstemmen op behoeften en verwachtingen van ondernemers? En hoe kunnen we een mogelijke piekbelasting opvangen bij de behandeling van verzoeken voor sanering en bedrijfsbeëindiging?

De oplossingen moeten in lijn zijn met de vijf kernwaarden: rechtvaardig, proactief, ondernemersgericht, betrouwbaar en transparant.

280.000 ondernemers hebben in totaal 19 miljard belastingschuld na de coronapandemie. We zijn op zoek gegaan naar de persoonlijke verhalen achter deze anonieme cijfers en hebben die ‘van buiten naar binnen gebracht’ bij de Belastingdienst. Uit een eerste reeks interviews bleek al snel dat veel ondernemers tijdens de coronacrisis niet alleen schulden hebben opgebouwd bij de Belastingdienst, maar ook bij hun bank, verhuurder, leverancier en familie. We zagen schaamte en zelfs angst: ondernemers die niet meer reageren op post of niet durven bellen met de Belastingdienst uit angst iets verkeerd te zeggen.

Ook was al snel duidelijk dat ‘de ondernemer’ niet bestaat. De doelgroep is immers heel divers, van ZZP’er tot groot internationaal bedrijf. Sommige sectoren zijn ook financieel harder geraakt dan andere. Daarom hebben we al vrij snel de prioriteit gelegd bij ondernemingen met weinig of geen fiscale expertise en waar schulden een hoge privéimpact hebben.

In co-designsessies met deze specifieke groep ondernemers, hun koepelorganisaties en ambtenaren van het Ministerie van Financiën en de Belastingdienst hebben we de kerninzichten uit ons onderzoek vertaald naar oplossingen in de praktijk. Deze variëren van input voor nieuw overheidsbeleid - zoals flexibiliteit in aflossen, een pauzeknop en andere versoepelingen - tot hele praktische digitale hulpmiddelen.

Een voorbeeld is een simpele rekenhulp waarmee ondernemers tijdig inzicht krijgen in de maximale looptijd van hun aflossing, het maandbedrag en rente. Of een herontwerp van het saneringsproces inclusief digitale formulieren, waarin de ‘menselijke maat’ wordt gewaarborgd en de doorlooptijd bij de behandeling zo kort mogelijk is.

Ondernemers met geldzorgen zijn niet gewend om hulp te vragen en de gemeente is geen logisch loket. Terwijl het zo belangrijk is om schulden zo vroeg mogelijk aan te pakken, zodat ze niet uit de hand lopen. In samenwerking met Geldfit / stichting Nederlandse Schuldhulproute (NSR) hebben we een pilot opgezet om ondernemers te bereiken die meer schulden hebben dan belastinguitstel alleen. Om de mate van succes te kunnen meten hebben we een meetplan opgesteld. Op basis hiervan wordt besloten of de pilot wordt omgezet in een (blijvende) samenwerking tussen NSR en de Belastingdienst.

Alle oplossingen hebben we eerst (in prototypevorm) uitgewerkt, gevalideerd met ondernemers en vervolgens verder aangescherpt. Zowel ondernemers als ambtenaren waren zeer positief over de inhoud, vormgeving en functionaliteit van de dienstverlening. Tijdens en na de coronacrisis hebben duizenden ondernemers hiervan gebruik gemaakt.

Onze design thinking aanpak, waarbij het perspectief van de ondernemers van buiten naar binnen wordt gebracht, beschouwt de Belastingdienst als zeer succesvol. De inzichten zijn ook ingezet om het inlevingsvermogen in de situatie van ondernemers bij medewerkers te vergroten. Om dit permanent te borgen hebben we een start gemaakt met een klantpanel en is regulier overleg gepland met andere schuldeisers en met koepelorganisaties (zoals VNO-NCW, MKB-NL, ZZP Nederland).

Nieuwsgierig geworden naar dit project? Neem gerust contact met ons op.